Kính gửi: Ban tổ chức Lễ tang Giáo sư Trần Văn Giàu và các cấp có thẩm quyền!
Tôi là một cựu sinh viên và là giảng viên của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Tôi rất may mắn được vào thăm và có hơn một giờ đồng hồ được hầu chuyện Giáo sư Trần Văn Giàu. Đó là vào tháng 7 năm 2005, Giáo sư rất vui vì 'lâu lắm mới có người từ trường xưa vô thăm'. Đây là niềm hạnh phúc rất lớn trong đời tôi và cho đến nay những lời giáo huấn của Giáo sư vẫn vang vọng trong trái tim, khối óc thôi thúc tôi phấn đấu trưởng thành.
Trong những ngày qua, sự ra đi của Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân, Anh hùng Lao động Trần Văn Giàu để lại niềm tiếc thương cho toàn thể giới trí thức, khoa học và giới học sinh, sinh viên cùng đồng bào cả nước. Với những cống hiến trọn đời cho cách mạng, khoa học, giáo dục, văn hóa,... Giáo sư Trần Văn Giàu là một tấm gương LÀM NGƯỜI, LÀM THẦY, LÀM NHÀ KHOA HỌC.
Chương trình Thời sự của Đài truyền hình Việt Nam phát sóng 19h ngày 20/12/2010, đã thông báo tổ chức tang lễ Giáo sư Trần Văn Giàu. Tuy nhiên, trong 'Tiểu sử đồng chí Trần Văn Giàu' có hai chi tiết liên quan đến lịch sử quá trình công tác của Giáo sư cần phải được đính chính và bổ sung. Đó là mốc thời gian năm 1951 và 1954.
Trong 'Tiểu sử Đồng chí Trần Văn Giàu' (đã thông báo) có ghi:
'- Năm 1954: Đồng chí làm Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, Bí thư Đảng ủy Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.'
Ở đây cần làm rõ hai 2 sự kiện:
Thứ nhất, sự kiện ra đời của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội
Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội được thành lập theo quyết định số 2138/TC ngày 4 tháng 6 năm 1956 của Chính phủ. Điều này hoàn toàn chính xác và đã được khẳng định trong mọi tài liệu liên quan đến Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây), Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội hiện nay (chi tiết xin xem các website chính thức của Trường này theo các đường link dưới đây:
- Bài giới thiệu về Lịch sử Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQGHN
http://ussh.edu.vn/category/introduction
- Bài giới thiệu về Khoa Lịch sử - Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn-ĐHQGHN
http://ussh.edu.vn/faculty-history/1738
- Bài viết về 'Khoa Lịch sử - 50 năm xây dựng và phát triển'
Như vậy, 'Tiểu sử Đồng chí Trần Văn Giàu' đã được công bố cùng với thông báo tổ chức lễ tang Giáo sư nêu: 'Năm 1954: Đồng chí làm Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, Bí thư Đảng ủy Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội' là hoàn toàn không có căn cứ, sai sự thật lịch sử vì năm 1954 Trường học Tổng hợp Hà Nội chưa thành lập.
Vậy mốc thời gian năm 1954, Giáo sư Trần Văn Giàu làm gì và đảm đương cương vị gì? Điều này liên quan đến sự kiện thứ hai.
Thứ hai, sự kiện liên quan đến Trường Sư phạm Cao cấp
Trong 'Tiểu sử Đồng chí Trần Văn Giàu' có ghi: Năm 1949 đến 1951: Đồng chí được cử làm Tổng Giám đốc Nha Thông tin, sau đó chuyển sang công tác ở Bộ Giáo dục, tham gia xây dựng ngành dự bị đại học và sư phạm cao cấp'. Cụ thể:
Ngày 11/10/1951 theo Nghị định 276/NĐ của Bộ Quốc gia Giáo dục, Trường Sư phạm Cao cấp (tức Trường Đại học Sư phạm Hà Nội sau này) chính thức được thành lập tại Khu học xá Trung ương (Nam Ninh - Trung Quốc).
Từ năm 1951 1953, nhà giáo Trần Văn Giàu cùng với các nhà giáo: Đặng Thai Mai, Nguyễn Thúc Hào, Cao Xuân Huy,... giảng dạy tại trường Dự bị Đại học và các lớp Sư phạm Cao cấp ở Liên khu III, IV.
Tháng 11 năm 1954, chỉ sau 2 tháng tiếp quản Thủ đô, dựa trên cơ sở Trường Sư phạm Cao cấp, Văn khoa, Khoa học, Chính phủ đã quyết định thành lập Đại học Sư phạm Văn khoa và Đại học Sư phạm Khoa học. Nhà giáo Trần Văn Giàu lúc này là người đầu tiên đảm nhận công tác lãnh đạo Đảng bộ Nhà trường với chức vụ Bí thư Đảng ủy Đảng bộ Trường, kiêm giảng dạy các môn khoa học Chính trị, Triết học, Lịch sử cận hiện đại thế giới và Lịch sử cận đại Việt Nam.
Năm học 1955 - 1956, với những thành tựu đặc biệt to lớn trong khoa học và đào tạo lớp trí thức cách mạng đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, một số nhà giáo của Đại học Sư phạm Văn Khoa và Đại học Sư phạm Khoa học được coi là tinh hoa trí tuệ Việt, trong đó có Giáo sư Trần Văn Giàu, được Nhà nước phong học hàm Giáo sư đợt đầu tiên.
Giữa năm 1956, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội được thành lập. Tuy được Đảng và Nhà nước cử giữ chức vụ Bí thư Đảng ủy Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội nhưng Giáo sư Trần Văn Giàu vẫn miệt mài tham gia đào tạo những khóa sinh viên thế hệ đầu của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, sau này trở thành những trụ cột của các ngành khoa học xã hội và nhân văn, khoa học giáo dục ở Việt Nam.
Những điều trên đây không chỉ được ghi trong '55 năm ngành Sư phạm Việt Nam (1946-2006) - Tư liệu, hồi ký và hình ảnh' (Hội khuyến học Việt Nam xuất bản năm 2001 tại Hà Nội), 'Lịch sử Đảng bộ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội' (Nxb Đại học Sư phạm, 2006),... mà còn được nhiều học trò những khóa đầu của Đại học Sư phạm Văn Khoa và Đại học Sư phạm Khoa học chứng kiến.
Vậy mốc thời gian từ năm 1954 - 1956, Giáo sư Trần Văn Giàu là Bí thư Đảng ủy đầu tiên của Đảng bộ Đại học Sư phạm (Văn khoa - các khoa xã hội; Khoa học - các khoa tự nhiên).
Từ những căn cứ lịch sử, tôi kính đề nghị Ban tổ chức Lễ tang Giáo sư Trần Văn Giàu và các cấp có thẩm quyền đính chính và bổ sung vào 'Tiểu sử Đồng chí Trần Văn Giàu' như sau:
'- Năm 1954, Đồng chí làm Bí thư Đảng ủy Đảng bộ Đại học Sư phạm Văn khoa và Đại học Sư phạm Khoa học (nay là Trường Đại học Sư phạm Hà Nội).
- Năm 1956, Đồng chí làm Bí thư Đảng ủy Đảng bộ Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội'.
Việc đính chính và bổ sung này hết sức cần thiết và xin được công bố lại trên truyền thông, báo chí. Bởi những thông tin này không chỉ phản ánh đúng lịch sử mà Giáo sư Trần Văn Giàu đã có công lao to lớn xây dựng ngành sư phạm và Trường Đại học Sư phạm Hà Nội ngay từ những ngày đầu thành lập, khẳng định những cống hiến xứng đáng của Giáo sư đối với nền Giáo dục và ngành Sư phạm Việt Nam mà còn thực hiện theo đúng đường hướng mà Giáo sư Trần Văn Giàu đã thực hiện trong suốt cuộc đời mình: TRUNG THỰC trong cuộc sống và trong khoa học lịch sử.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, 21h30 ngày 20 tháng 12 năm 2010
Nguyễn Bá Cường
Giảng viên khoa Giáo dục Chính trị - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
